-Նկարելով բնությունը՝ ես ուզում եմ ցույց տալ մեռնող և հարություն առնող կյանքը,- ասում է Ախալքալաքի նկարիչների դպրոցի 9-ամյա սան Ներսիսյան Սարգիսը:

Յուրաքնաչյուր արվեստագետ ի սկզբանե, միգուցե առանց գիտակցելու, սակայն այնուհետև գիտակցաբար, թղթի վրա պատկերում է իր ներաշխարհը: Հաջողված ստեղծագործությունը այն է, որը ի սրտե է արվել, որից մաքրություն և պարզություն է հորդում:
Թաքնված տաղանդներով է համալրված Ախալքալաքի նկարիչների դպրոցը: Այստեղ հաճախում են հիմնականում Ախալքալաքի աշակերտները և շրջանի տարբեր գյուղերի՝ նկարելու ձիրք ունեցող երեխաները:

-Դպրոցը մեծ դժվարությամբ հիմնել եմ ես 1990 թվականին, քանի որ զգում էի դրա անհրաժեշտությունը: Ի վերջո, այն իր դրական արդյունքները տվեց կադրերի առումով,- ասում է դպրոցի տնօրեն նկարիչ Կառլեն Կարապետյանը:

Գեղեցիկ հաճույքը, որից օգտվում են երեխաները, գործում է տեղական բյուջեի հաշվին, իսկ ի սկզբանե դպրոցի հովանավոր-
բարերարը ամերիկահայ Հայրապետ Մելիք Բաղդասարյանն է եղել: Երեխաները դպրոց ընդունվում են 6 տարեկանից սկսած և կարող են այստեղ զարգացնել իրենց նկարչական հմտությունները մինչև 18 տարին լրանալը: Նրանք այդ ամենի դիմաց վճարում են ընդամենը 5 լարի՝ ամսեկան: Դպրոցի աշակերտների թիվը 40-նն անցնում է, իս... »»»

Իրավապաշտպանները հետաքրքրվել են քաղաքապետարանի մի-քանի աշխատակցի կողմից կատարված հնարավոր հանցագործություններով, որի հետեւանքով Սամցխե-Ջավախքի շրջանային դատախազությունը սկսել է հետաքննություն Ախալցխայի քաղաքապետարանի շենքում:

Հետաքննության մասի ղեկավար Գիորգի Բախտաձեն դեռ մեկնաբանություն չի անում եւ նշում է, որ մանրամասները հայտնի կդառնան հետաքննության ավարտից հետո: Այս հարցի շուրջ հարցաքննվել են գամգեոբայի մի քանի աշխատակից, ընդ որում գամգեբելի Բեսիկ Բլիաձեն եւ ապարատի ղեկավար Մակա Սամսոնիձեն, բայց նրանցից ոչ մեկը չի խոսում մանրամասնությունների շուրջ:

«Փոխհամաձայնություն դեպի արդարություն» կազմակերպության նախագահ Քեթեւան Խմալաձեն եղած փաստի շուրջ կասկածում է, որ դատախազությունը քաղաքապետարանով հետաքրքրվել է այն փաստից հետո, երբ ավարտվեցին այնտեղ ինքնակառավարությունում ծրագրված մրցույթները:

Իրավապաշտպանը նշեց, որ այտ ժամանակ գրանցվել են բազում իրավախախտումներ, որի համար ղեկավարները պիտի տան պատասխան: Ախալցխայի քաղաքապետարանի գամգեոբայում հետաքննությունը ընթանում է 332-րդ գլխի համաձայն, որը ի նկատի ունի աշխատանքային լիազորության չարաշահում:

(Հարցազրույց ՎՀՕՄ-ի վարչության ատենապետուհի Կարինե Թադևոսյանի հետ)

-Ի՞նչ կարգախոսով եք առաջնորդվում:

-Կյանքում միշտ առաջնորդվել և շարունակում եմ առաջնորդվել հայրիկիս որդեգրած կարգախոսով՝ «Ով քիզի լիղի պարգևի, դուն տուր շաքար,- Սայաթ-Նովա»: Իսկ առհասարակ, օգնել մարդկանց, միշտ օգտակար լինել նրան, ով ունի դրա կարիքը:

-Կյանքի գերագույն խորհուրդը ո՞րն է ըստ Ձեզ:

- Ըստ ինձ` իմ ապրած տարիների ընթացքում այնպիսի գործեր անելն է, որոնցով ինձ կհիշեն՝ անել ազնիվ քայլեր, երեխաներ դաստիարակել, ովքեր այնուհետև հասարակության համար պիտանի մարդիկ կդառնան:

-Ձեր կյանքի բեկուն գործունեությունը ինչի՞ց սկսվեց, ո՞վ կամ ի՞նչը խթան հանդիսացավ, որ դուք ընդգրկվեցիք ՎՀՕՄ-ի կազմում:

-Դեռ դպրոցական տարիներից կատարել եմ նման հասարակական աշխատանքներ, ուսանողության տարիներին նույնպես: Դպրոցում պիոներական դրուժինայի խորհրդի նախագահ էի, երևի այդտեղից էլ սկսվեց: Իսկ կառույց ընդգրկվելու հարցում կնշեմ Վալերի Արաբյանի անունը, ով, ճանաչելով ինձ, հրավիրեց դառնալու հօմուհի: Հենց այդպես էլ սկսվեց իմ գործունեությունը կառույցում:

-Առաջին հերթին այդ կառույցը ինչո՞վ է կարևորվում Ձեզ համար:

... »»»

Ադիգենի քաղաքապետարանը ունի նոր գամգեբելի: Նշված պաշտոնին Արսեն Բալախաշվիլիից հետո նշանակվել է Զաքարիա Էնդելաձեն, իսկ Արսեն Բալախաշվիլին մնում է որպես գամգեբելիի տեղակալ:

Նա պաշտոնից ազատվելու համար դիմում էր ներկայացրել մարտի 4-ին: Արսեն Բալախաշվիլին Ադիգենիի գամգեբելի նշանակվել էր 2013 թվականի սեպտեմբերից:

Կանանց և տղամարդկանց դահուկային մրցումներով Ծաղկաձորում մարտի 2-ին ավարտվեցին Համահայկական առաջին ձմեռային խաղերը: Տղամարդկանց` 5 կմ դասական ոճի մրցաշարում հաղթանակ տոնեց Սոչիի օլիմպիադայի մասնակից, երևանցի Սերգեյ Միքայելյանը` 12 րոպե 48 և 8 վայրկյան արդյունքով: Երկրորդ տեղը զբաղեցրեց օլիմպիադայի մեր մյուս մասնակիցը` երևանցի Արթուր Եղոյանը` 12 րոպե 58 և 7 վայրկյան  արդյունքով: Երրորդ տեղում է գյումրեցի Գորիկ Գևորգյանը` 14 րոպե 35 և 2

Խաղերին մասնակցեցին նաեւ Ջավախքի դահուկորդները: Դահուկավազքում Հովհաննես Կարսլյանը գրավեց 16-րդ տեղը, իսկ Հայկազ Մոսոյանը՝ 17-րդ տեղը:

Ջավախք Մեդիա, Ախալքալաք

Մարտի 4-ին Փարիզում տեղի ունեցավ Հայոց ցեղասպանության հարյուրերորդ տարելիցի միջոցառումները համակարգող պետական հանձնաժողովի քարտուղար, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն Հայկ Դեմոյանի հանդիպումը Փարիզում գտնվող Շոայի հուշահամալիր-թանգարանի (Memorial de la Shoah) տնօրեն Ժաք Ֆրեջի հետ:

Հանդիպման ընթացքում Հայկ Դեմոյանը և Ժակ Ֆրեջը քննարկեցին երկու հաստատությունների միջև համատեղ հետազոտությունների, կրթական ծրագրերի և տեղեկատվության փոխանակման ոլորտներում համագործակցության և ժխտողականության դեմ պայքարին ուղղված համատեղ ծրագրերի մշակման հարցեր:

Հայոց ցեղասպանության և Հոլոքոստի մասին Հայաստանում և Ֆրանսիայում համատեղ ցուցահանդեսների անցկացման համար պայմանավորվածություններ ձեռք բերվեցին:

Հանդիպման արդյունքում կողմերը պայմանավորվածություն ձեռք բերեցին մոտակա ամիսների ընթացքում ստորագրել երկու հաստատությունների միջև համագործակցության հուշագիր:

Վերջերս Վրաստանի մաքսատանը պատմաբան, փորձագետ Վահե Սարգսյանին, ով պարբերաբար բարձրաձայնում է Ջավախքի և ջավախքցիներին հուզող խնդիրների մասին, արգելեցին մուտք գործել Վրաստան, հայտարարելով, որ նա անցանկալի անձ է Վրաստանի համար: Փաստորեն ժողովրդավարական ուղին բռնած Վրաստանը դեռևս ունի «սև ցուցակներ», որտեղ այն անձիք են, ովքեր իբր վտանգ են ներկայացնում Վրաստանի համար: Ցավալի է, որ «սև ցուցակի» գաղափարից հրաժարվելու փոխարեն այն նոր մարդով են համալրում : Առավել ցավալի է, որ Վրաստանի բոլոր ժամանակների իշխանությունները չեն կարողանում գիտակցել, որ տարածաշրջանի խնդիրներից խոսելը, հայկական համայնքներում հայկական գրականություն տարածելը, հայոց պատմություն սովորելը չեն կարող վտանգ ներկայացնել երկրի համար: Իրական վտանգը իրենց արևմտյան հարևանն է առաջացնում օրեցօր բազմացող մզկիթներով ու մուղամներով, էլ չեմ խոսում այդ հարևանի՝Աջարիայի հանդեպ ունեցած «խորը համակրանքի» մասին:


Արտյուշ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ

Վրաստանում Հայաստանի դեսպան Հովհաննես Մանուկյանը, մարտի 1-ին, աշխատանքային այցելություն է ունեցել Սամցխե-Ջավախք նահանգի Նինոծմինդայի եւ Ախալքալաքի շրջաններ:

Նինոծմինդայում՝ Ռաֆայել Ղարսլյանի անվան կրթամշակութային եւ երիտասարդական կենտրոնում տեղի ունեցած հանդիպմանը դեսպան Մանուկյանն ընդգծեց հայ համայնքային կյանքում մշակութային, կրթական եւ սպորտային ակտիվության կարեւորությունը եւ կոչ արեց այդ ուղղություններով շարունակել գործունեությունը: Դեսպան Մանուկյանը հատկապես կարեւորեց Հայ Առաքելական Եկեղեցու դերակատարությունը հայ համայնքային կյանքում եւ հայ ժողովրդի ազգային ինքնագիտակցության պահպանման գործում:

Վրաստանում ՀՀ դեսպանը համայնքային մի շարք ակտիվիստների փոխանցեց Հայաստանի սփյուռքի, կրթության եւ գիտության, մշակույթի, սպորտի եւ երիտասարդության հարցերի նախարարությունների գերատեսչական պարգեւները:

Նույն օրը համայնքային կառույցների ներկայացուցիչների եւ առանձին անհատների հետ հանդիպում տեղի ունեցավ Ախալքալաքի շրջանում:

Հանդիպման մասնակիցների հետ զրույցում քննարկվեցին, Վրաստանի հայ համայնքում առկա խնդիրներին եւ համայնքային կյանքի աշխուժացմանն ուղղված քայլերին առնչվող, Ջավախքի տարածաշրջանի հայ ազգաբնակչությանը հուզող բազմաթիվ հարցեր: Դեսպան Մ... »»»

Բաթումի «Սուրբ Փրկիչ» եկեղեցում, մարտի 2-ին Բաթումի ավագանու, բաթումահայության, վրաց հասարակայնության ներկայացուցիչների առջեւ Աջարիայի հոգեւոր առաջնորդ Արարատ քահանա Գումբալյանի կողմից անցկացվեց ոգեկոչման կարգ, որից հետո եկեղեցու բակում գտնվող խաչքարի առջեւ տեղի ունեցավ ծաղկեփնջերի զետեղման արարողություն՝ ի հիշատակ Սումգայիթյան ջարդերի տասնյակ անմեղ զոհերին:

Իր ելույթում Բաթումում ՀՀ գլխավոր հյուպատոս Արամ Գրիգորյանը պատմեց 26 տարի առաջ տեղի ունեցած ողբերգության մանրամասները՝ շեշտելով, որ այդ սարսափելի ոճրագործության մեղավորները ցայսօր ոչ միայն չեն պատժվել, այլեւ հռչակվել են Ադրբեջանի հերոսներ, ինչը կրկնվել է նաեւ մեր օրերում, երբ Բուդապեշտում հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին քնած վիճակում դաժանաբար սպանած ադրբեջանցի սպա Ռամիլ Սաֆարովը նույնպես հերոսացվեց:

Մարտի 2-ին, Բուն Բարեկենդանի տոնը Վիրահայոց թեմում նշանավորվեց Թբիլիսիի Սուրբ Էջմիածին եկեղեցում մատուցված Սբ. Պատարագով, որի պատարագիչն էր Տեր Մանուկ քահանա Զեյնալյանը: Տոնական օրվան էր նվիրված նաև «Հարիսա-2014» փառատոնը, որը Վիրահայոց թեմի աջակցությամբ կազմակերպել էին Վրաստանի հայ կանանց «Շուշանիկ» միությունը և «Հայարտուն» կենտրոնը: Թբիլիսահայ համայնքում գեղեցիկ ավանդույթ դարձած այս փառատոնը, տարեցտարի ընդարձակվելով վեր է ածվում ժողովրդական տոնահանդեսի, որին հայ կինը ներկայանում է տանտիրուհու իր հմտությամբ և հոգու ջերմությամբ պատրաստած ազգային ճաշատեսակով: «Հայիսա-2014» փառատոնին մասնակցեցին նաև մեր հայրենակիցները Արցախից և Ջավախքի առաջնորդական փոխանորդությունից: Արցախից փառատոնի մասնակիցների այցին աջակցել էր ԼՂՀ երիտասարդության և սպորտի նախարարությունը:

Վիրահայոց թեմի «Հայարտուն» կենտրոնում կայացած տոնահանդեսին իրենց ներկայությունն էին բերել Վիրահայոց թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տեր Վազգեն եպիսկոպոս Միրզախանյանը, Վրաստանում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան պարոն Հովհաննես Մանուկյանը, ՀՀ Ազգային ժողովի պատգամավոր Տաճատ Վարդապետյանը, Վրաստանի նախագահի՝ ազգային փոքրամասնությունների հարցերով խորհրդական տիկին Սոֆիո Շամանիդին և հոծ հասարակություն:

Միջոցառումը բացեց Վր... »»»

Փետրվարի 27-ին լրացավ Սումգայիթյան ջարդերի 26-րդ տարելիցը: 1988 թ. հենց այդ օրը ադրբեջանցիների կողմից երեք օրում սպանվեց 100-ից ավելի մարդ, թեպետ ըստ «Ընդդեմ իրավական կամայականությունների» հասարակական կազմակերպության գործադիր տնօրեն Լարիսա Ալավերդյանի խոսքով Ադրբեջանի ագրեսիվ ու ստահոդ պատմությունները փաստում են, որ «Սումգայիթը» շարունակվում է, և այդ ամենը պետք է պատժվի օրենքի ամբողջ ուժով: Այս ամենը Ադրբեջանը իրականացրել է Արցախյան շարժումը կանխելու համար:

-Սումգայիթյան ջարդերը պաշտոնական Մոսկվայի կողմից որակվեցին որպես խուլիգանական գործողություններ,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց Լարիսա Ալավերդյանը:

«Սովորական ցեղասպանություն» նախագծի ղեկավար Մարինա Գրիգորյանը փաստեց, որ հավաքված վկայությունների համաձայն ջարդերը սկսվել են դեռ փետրվարի 25-ի երեկոյան և ավարտվել ոչ թե փետրվարի 29-ին, այլ շարունակվել ընդհուպ մինչև ապրիլ: Այս նախաձեռնությունը զբաղվում է ցեղասպանության ակտերի ուսումնասիրությամբ: «Սովորական ցեղասպանություն» նախաձեռնության կողմից մինչ օրս ստեղծվել է 4 ֆիլմ և մեկ վկայությունների գիրք, որոնք պատմում են 1988-1992թթ. Արցախում և Ադրբեջանի տարածքում հայերի ջարդերի մասին: Մարտի վերջին կտպագրվի Սումգայիթի ջարդերի մասին գրքի երկրորդ հատորը:
... »»»

Ախալցխայում այսօր՝ մարտի 3-ին, 3,1 մագնիտուդով երկրաշարժ է գրանցվել:

Հաղորդվում է, որ ստորերկրյա ցնցումների էպիկենտրոնը գտնվել է Ախալցխա քաղաքից ոչ հեռու, Գուրկելի գյուղում:

Տեղի սեյսմոլոգիական մոնիտորինգի կենտրոնի տվյալներով՝ առաջին ստորերկրյա ցնցումները արձանագրվել են մարտի 2-ի երեկոյան:

Այսօր Ախալցխայի Հայկական Երիտասարդական Կրթամշակութային Կենտրոնում նշվեց հայոց լեզվի օրը: Մայրենի լեզվի օրը նշվում է փետրվարի 21-ին, սակայն տարբեր պատճառներով ԱՀԵԿ-ում մայրենի լեզվին նվիրված միջոցառումը տեղափոխվեց մարտի 2-ին:
Միջոցառումը սկսվեց Ախալցխայի հոգեւոր տեսուչ Տեր Հակոբ աբեղայի տերունական աղոթքով:

Մայրենի լեզվին նվիրված միջոցառման ընթացքում կենտրոնի տարբեր խմբակների սաները` փոքրից մինչեւ մեծ եւ ռուսական դպրոցների աշակերտներից մինչեւ հայկական, վարժ հայերենով արտասանեցին մայրենի լեզուն գովերգող բազմաթիվ բանաստեղծություններ:

Երեխաները միջոցառմանը ներկաներին ներկայացրին հայոց պատմության դրվագներ հայկական տառերի ստեղծման ժամանակաշրջանի մասին:

Երգեցին մայրենի լեզվին նվիրված երգեր եւ պարեցին ժողովրդական պարեր:

Մեկ ժամից ավել տեւած միջոցառման ավարտին Ախալցխայի հոգեւոր տեսուչ Տեր Հակոբ աբեղան իր խորին հիացմունքը եւ շնորհակալության խոսքը հայտնեց կենտրոնի տնօրինությանը, ուսուցիչներին եւ երեխաներին նման հրաշալի միջոցառում կազմակերպելու համար:



... »»»

Դահլիճում հավաքվել էին Ախալքալաքի երիտասարդական կենտրոնի նախապատրաստական խմբակների , ինչպես նաև մյուս խմբերի ավագ դասարանների սաները, ուսուցիչները, ծնողները: Լսվում է Կոմիտասի « Դլե- յաման» երգի հնչյունները:

Այնուհետև Ախալքալաքի երիտասարդական կենտրոնում տեղի ունեցավ ֆիլմի դիտում` Սումգայիթյան ջարդերի 26- ամյակին նվիրված: Նախքան ֆիլմի դիտելը Հայոց Պատմության ավարտական խմբակի սան ` Ա. Քեյանը, կարդաց դասախոսություն ` Սումգայիթյան ջարդերի և հայերի նկատմամբ իրագործած սպանդի մասին:

Դասախոսության նպատակը ` ներկաներին և ապագա սերունդներին ևս մեկ անգամ ծանոթացնել և փոխանցել 1988 թվականի հայերի հանդեպ կատարած ոճրագործությանը:

Դասախոսության և ֆիլմի ավարտին հաջորդեց քննարկումը: ԱԵԿ-ի պատմության ուսուցիչ Վաչագան Ռստակյանը նշեց ,որ թուրքական ցեղերը ունեն իրենց բնորոշ մի հատկություն` ինչ վայրի մեթոդներով նրանց նախնիները իրագործեցին հայերի ցեղասպանությունը` 1915 թ., նույն մեթոդները կիրառվեցին ինչպես Սումգայիթում, Բաքվում, Կիրովաբադում, այնպես էլ հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանի նկատմամբ` Բուդապեշտում : ԱԵԿ-ի տնօրեն` Վալերի Արաբյանը, նշեց, որ պայքարելով անենք կարելին ու անկարելին մեր ազգի իրավունքների համար,նրանք սպանվեցին մեկ պարզ պատճառով,որովհետև «հայ» էին: Կգա մ... »»»

Վրաստանի իշխանություններն այսօր արգելել են ջավախքյան հիմնախնդրով զբաղվող հայտնի փորձագետ Վահե Սարգսյանի մուտքը երկրի տարածք։ Բավրա–Նինոծմինդա մաքսային անցակետում Վրաստանի պարեկային ոստիկանության ծառայողները նրան տեղեկացրել են, որ վրացական կողմի կարծիքով Վահե Սարգսյանը վտանգ է ներկայացնում այդ պետության քաղաքացիների համար։

Times.am-ի հետ զրույցում Վահե Սարգսյանը նշեց, որ Ջավախքում այսօր պետք է մասնակցեր ընկերոջ հարսանիքին։ «Անցակետում երկարատև ստուգումներից, տեսա և ձայնագրություններից հետո ինձ հանձնեցին անցակետի պատասխանատու Զազադեի ստորագրությամբ փաստաթուղթ, որտեղ խիստ ընդհանուր ձևակերպումներով նշված է Վրաստան իմ մուտք գործելու արգելքի պատճառները։ Այս պահին ստիպված եմ վերադառնալ Երևան»։

Նշենք, որ Վահե Սարգսյանը պատմական գիտությունների թեկնածու է և տարիներ շարունակ զբաղվել է բացառապես գիտական և վերլուծական գործունեությամբ։ Նրա հետազոտությունների հիմնական թեմաները Ջավախքի հիմնախնդիրներն ու հայ–վրացական հարաբերություններն են։

Times.am-ի թղթակիցը փորձել է կապվել նաև ՀՀ-ում Վրաստանի դեսպանատան հետ, սակայն, ըստ երևույթի, վրաց դիվանագետներն իրենց նախագահի՝ վերջերս կայացած այցից հետո որոշել են անցնել խոր ընդհատակ։ Մեր լրագրողների բոլոր հեռախոսազանգերը... »»»

Հայոց լեզու, դու մեր անկողոպտելու գանձը եղար, մեր անընկճելի հայրենիքը…

Օրերս Ախալքալաքի երիտասարդական կենտրոնում նշվեց մայրենի լեզվի օրը: Միջոցառումը նվիրված էր փետրվարի 21-ի մայրենի լեզվի միջազգային օրվան: Այն` որպես միջազգային տոն, հռչակվել է 1999 թ. նոյեմբերին` ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից: Նպատակը լեզվական, մշակութային բազմազանությանն ու բազմալեզու մշակույթների զարգացմանն ու պահպանմանը նպաստելն է:

Միջոցառման ընթացքում ԱԵԿ-ի սաները պատմական ակնարկների միջոցով ներկայացրեցին հայոց լեզվի առաջացման, ձևավորման և զարգացման պատմությունը, արտասանեցին բանաստեղծություններ` ոսկեղենիկ հայերենին նվիրված: Միջոցառումը կազմակերպել էր ԱԵԿ-ի հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի` Սերինե Յայլախանյանը, ով միջոցառման ավարտին ԱԵԿ-ի տնօրինության կողմից ստացավ Զ. Սարգսյանի « Իմ բալիկի հրաշք տետրը” գրքերը` երեխաներին հայեցի դաստիարակելու համար: Ծնողների անունից Փ. Դոխոյանը իր շնորհակալական խոսքը հայտնեց ԱԵԿ-ին` երեխաներին անվճար կրթելու համար:

Միջոցառման ավարտին ելույթ ունեցավ ԱԵԿ-Ի տնօրեն` Վալերի Արաբյանը. « Մայրենիի օրը չպետք է սահմանափակվել մեկ օրով, այն պետք է լինի ամենօր, որպեսզի մնանք Հայ, չմոռանանք մեր Մայրենի լեզուն և վանենք օտարահունչ բառերը» :