Հուլիսի 27-ին Վարդավառի առիթով Ախալցխայի հոգեւոր տեսուչ հայր Հակոբ Սահակյանը նախաձեռնեց ուխտագնացություն դեպի Ծուղրութ գյուղի մոտակայքում գտնվող «Մայր Եկեղեցի» անվանվող մատուռ:

Տվյալ մատուռը «Մայր Եկեղեցի» է անվանվել ժողովրդի կողմից, որտեղ հնուց Վարդավառի օրվա առիթով հավաքվում էին, ինչպես քաղաքի, այնպես էլ շրջակա գյուղերի հայերը:

Վերջին տարիներում տվյալ ավանդույթը մասամբ մոռացվել էր քաղաքի հայերի կողմից և այդ իսկ պատճառով հայր Հակոբ Սահակյանը Վարդավառի օրը նախաձեռնեց տվյալ ուխտագնացությունը:

Մատուռի մեջ հոգեւորականը կատարեց ժամերգության արարողություն և օրվա խորհուրդի առիթով քարոզ կարդաց հավաքված ժողովրդին:

Նույն օրը Ախալցխայի Սբ. Գիրգոր Լուսավորիչ եկեղեցում տոնի առիթով տեղի ունեցավ տոնական Պատարագ:

Աննախադեպ տոնական էր Վարդավառի օրը Ախալցխա քաղաքում: Քաղաքի բոլոր փողոցներում երիտասարդները ջրոցի էին խաղում: Ականատեսների խոսքերով՝ անգամ Ռաբաթի հուշահամալիր այցելող զբոսաշրջիկները հանդիպում էին ջրով լի դույլերով կանգնած երիտասարդների, ովքեր բոլորին անխտիր ջրում էին անկախ նրանց կրոնական ու ազգային պատկանելությունից:

Ախալքալաքի շրջանի Կարծախ գյուղի բնակչությունն ավանդաբար հուլիսյան վերջին օրերից մեկը նվիրում է հայ մեծ աշուղ Ջիվանու մեծարմանը:

Հուլիսի 26-ի առավոտյան Սուրբ Կարապետ եկեղեցում մատուցվեց Սբ և Անմահ Պատարագ, որի ավարտին կատարվեց հոգեհանգստյան կարգ: Պատարագիչը՝ Տեր Տիգրան քահանա Մխիթարյանն էր:

Կարծախ գյուղի Սուրբ Հովհաննես Կարապետ եկեղեցին հիմնադրվել է 1830-ական թվականներին: Պատարագի ավարտին հյուրերը Վիրահայոց Թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տեր Վազգեն եպիսկոպոս Միրզախանյանի, հոգևոր դասի և ժողովրդի ուղեկցությամբ ծաղիկներ դրեցին Ջիվանու հուշարձանին:

Մեծն Ջիվանու ավանդական տոնին իրենց մասնակցությունն էին բերել հյուրեր Հայաստանից և Վրաստանից: Վիրահայոց թեմի առաջնորդն իր գնահատանքն ու օրհնությունը բերեց Ախալքալաքի տեղական ինքնակառավարման մարմիններին՝ բարձր գնահատելով նրանց կատարած աշխատանքը:

Վիրահայոց թեմի առաջնորդը տոնական միջոցառման ժամանակ իր խոսքում ասաց. «Ջիվանու ստեղծած արվեստով մենք ապրում ենք։ Այն ինչ ստեղծել է նա, որը կոչվում է արվեստ, մշակույթ, անմահ է։ Նրա արվեստը հարյուրամյակներ որպես խոհափիլիսոփայություն, որպես կյանքի ուղենիշ առաջնորդում է մեզ»:

Ջիվանու մեծարմանը նվիրված տոնահանդեսին՝ վերստին տարածվեց նրա երգն ու երաժշտո... »»»

Հուլիսի 24-ին Ախալցխայում մեկնարկեց երկօրյա սեմինար Ախալցխայի Հայկական Երիտասարդական Կրթամշակութային Կենտրոնի ավագ սաների համար: Սեմինարը կազմակերպել էին «Ջավախքի ճամբար» ծրագրի կազմակերպիչները:

Սեմինարի նպատակն էր ուսուցանել կենտրոնի սաներին տարբեր ճամբարներ անցկացնելուն:

Ծրագրի պատասխանատու Սահակ Զաքարյանի խոսքերով՝ իրենց նպատակն է, որ տեղի երիտասարդները իմանան, թե ինչպե են կազմակերպելու տարբեր բնույթի ճամբարներ, ինչը անշուշտ շատ կարեւոր է:

Սեմինարները անցկացվեցին Ախալցխայի USAID ժողովրդավարական ներգրավվածության կենտրոնում:

Հունիսի 25-ին Ախալցխայի պետական թատրոնում տեղի ունեցավ Թովմաս Պողոսյանի Սայաթ-Նովա աշուղական երգի անսամբլի համերգը: Համերգի հովանավորն էր Շուշանիկ Սարգսյանը:

Համերգին քաղաքի հայ հասարակության հետ մեկտեղ ներկա էին նաեւ նորընտիր քաղաքապետ Գիորգի Կոպաձեն և այլ պաշտոնյաներ:
Համերգի ավարտին Հայ Առաքելական Եկեղեցու քահանաները և նորընտիր քաղաքապետը պատվոգրեր հանձնեցին Թովմաս Պողոսյանին:

Քաղաքապետ Գիորգի Կոպաձեի խոսքերով՝ նա գիտեր, որ լավ համերգ էր լինելու, բայց համերգը անցավ գերազանց:

Նա նաեւ նշեց, որ իր առաջին պատվոգիրն է հանձնում այս նոր պաշտոնում:

Նույն օրը առավոտյան Թովմաս Պողոսյանի Սայաթ-Նովա աշուղական երգի անսամբլը այցելել էր Ախալցխայի Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի և հանդիպել եկեղեցու հոգեւորականների և երգչախմբի հետ:

Անսամբլը համերգներով է հանդես եկել նաեւ Ախալցխայի շրջանի Ծղալթբիլա և Սուխլիս գյուղերում:

Ռուբեն (Մինաս) Տեր-Մինասյան: Ազգային-ազատագրական շարժման ականավոր ներկայացուցիչ, Հայոց Ազգային Խորհրդի, Հայաստանի Առաջին Հանրապետության Խորհրդարանի անդամ, Ներքին գործերի, Ռազմական նախարար, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցության Բյուրոյի անդամ: Հայրենի Ախալքալաքի դպրոցներից մեկը եւ նրան հարակից փողոցը կրում են լեգենդար հայորդու անունը: Ռուբեն Տեր Մինասյանի կյանքի եւ անցած փառավոր ուղու արժեւորման մասին է մեր այսօրվա զրույցը պ.գ.թ., Խ.Աբովյանի անվ. Հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի դոցենտ Խաչատուր Ստեփանյանի հետ:

Հաղորդումը կարող եք լսել այստեղ

Երեկ՝ հուլիսի 23-ին Ախալցխայի USAID-ի Ժողովրդավարական ներգրավվածության կենտրոնում տեղի ունեցավ հանդիպում «Ազգային փոքրամասնությունների իրավունքները Վրաստանում եւ ԱՄՆ-ում» թեմայով:

Հանդիպման կազմակերպիչներն էին «Ջավախքի ճամբար» ծրագրի Ախալցխայի պատասխանատու Սահակ Զաքարյանը իր թիմով եւ Ախալցխայի Ժողովրդավարական ներգրավվածության կենտրոնը:

Հանդիպման ընթացքում Սահակ Զաքարյանը ներկայացրեց ԱՄՆ-ի պատմության այն դրվագները, որոնք վերաբերվում էին ազգային եւ ռասսայական հավասարության համար մղվող պայքարին: Նա նաեւ ներկայացրեց ԱՄՆ-ում ներկայիս իրավիճակը կապված տարբեր կրոնական և ռասսայական խմբերի նկատմամբ:

Մանրամասն խոսվեց ջավախքահայության իրավունքների մասին: Անդրադարձ եղավ առկա լեզվական, կրոնական և մշակութային խնդիրներին:

Հուլիսի 23-ին Ախալցխայի Հայկական Երիտասարդական Կրթամշակութային Կենտրոնում հավաքվել էին Ախալցխայի շրջանի 4 բազմազավակ երեխաների եւ այս տարի 3-րդ երեխան ունեցած ծնողները:

Ախալցխայի հեգեւոր տեսուչ Հայր Հակոբ Սահակյանի եւ Նինոծմինդայի հոգեւոր հովիվ Տեր Արմաշ քահանայի ներկայությամբ Ջավախքի Աջակցության Հիմնադրամի Ախալցխայի պատասխանատու Էդուարդ Այվազյանը հիմնադրամի անունից հատկացված գումարը փոխանցեց հավաքված ծնողներին:

Էդուարդ Այվազյանը հավաքվածներին մեկ անգամ եւս ներկայացրեց ծրագրի նպատակը և շնորհավորեց գումարը ստանալու կապակցությամբ:

ՋԱՀ-ի կողմից նյութական օգնություն ստացած ընտանիքները իրենց խորին շնորհակալությունը հայտնեցին նորաստեղծ հիմնադրամին, ծրագրի հովանավորներին եւ բոլոր կազմակերպիչներին: Նրանցից մեկի խոսքերով՝ սա առաջին դեպքն է, երբ հետաքրքրվում են իրենց բազմազավակ ընտանիքի ճակատագրով և տալիս են նման օժանդակություն:

Նինոծմինդայի քահանա Տեր Արմաշի խոսքերով՝ հիմնադրամը հիմնել են ծնունդով Ջավախքցի գործարարները բարերար Սոս Սահակյանի նախաձեռնությամբ: Տվյալ ծրագրով ՋԱՀ-ը օգնում է այն ընտանիքներին, ովքեր այս տարի ունեցել են երրորդ կամ ավելի երեխան, կամ ունեն վեց եւ ավելի երեխա: Հոգեւորականի խոսքերով՝ հիմնադրամը իրականացնում է նաեւ բազ... »»»

Երեկ՝ հուլիսի 22-ի երեկոյան 1977 թվականի ծնունդ ազգությամբ հայ Դավիթի դանակահարության պատճառը եղել է խուլիգանությունը: Այս մասին տեսակցության ժամանակ տուժածը անձամբ է հայտնել Հայ Առաքելական Եկեղեցու հոգեւորական Հայր Հակոբին եւ Ախալցխայի հայկական կազմակերպության ներկայացուցիչ, akhaltskha.net-ի գլխավոր խմբագիր` Էդուրդ Այվազյանին:

Տուժածի խոսքերով՝ կատարվածի մեջ չկա որևէ ազգային կամ կրոնական հարց:

Դանակահարված Դավիթի վիճակը կայուն է եւ մոտ օրերս նրան դուրս են գրելու հիվանդանոցից:

Հիշեցնենք, որ երեկ Ախալցխայում, Կոստավա փողոցի վրա ժամը 20:30-ին գտել են դանակահարված 1977 թվականի ծնունդ Դավիթ անունով տղամարդու: Դանակահարող հանցագործը եւս Ախալցխայի բնակիչ է, ով արդեն ձերբակալված է:

Ախալցխայում, Կոստավա փողոցի վրա երեկ ժամը 20:30-ին գտել են դանակահարված 1977 թվականի ծնունդ ազգությամբ հայ Դավիթ անունով տղամարդու: Տեղում մոբիլիզացված էին շտապ օգնության և ոստիկանության ծառայությունները: Դեպքի վայրում հավաքվածների կարծիքով դեպքը պատահել է Կոստավա փողոցի 42 հասցեում, քանզի արյունի հետքերը գալիս էին այնտեղից:

Տուժածը տեղափոխվել է «Յունիմեդ Սամցխե» հիվանդանոց: Ինչպես նշում են բժիշկները վիրավորին հասցրել են մոտ 10 վնասվածք որովայնի, սրտի և ձեռքի տարածքում: Հիվանդի վիճակը բժիշկները գնահատում են բավարար:

Տեղացիների մի մասը նշում է, որ օրվա երկրորդ կեսին Բաթումիից ժամանած 4 երիտասարդի և քաղաքի կենտրոնական պարտեզում աշխատողների միջեւ առաջացել է վեճ, որտեղ և աշխատում էր դանակահարված Դավիթը: Վեճի ժամանակ տուժածը պաշտպանել է տեղացիներին: Որոշ ժամանակ անց նա հեռացել է պարտեզի տարածքից, ինչից հետո նրան գտել են դանակահարված Կոստավա փողոցի վրա:

Այժմ ընթանում է հետաքննություն:

Վրաց ուղղափառ եկեղեցին դատապարտում է Թբիլիսիում հայկական եկեղեցու մոտ տեղի ունեցած միջադեպը եւ կոնֆլիկտին մասնակցած կողմերին խաղաղության եւ հանգստության կոչ է անում:

Վրաց ուղղափառ եկեղեցու տարածած հատուկ հայտարարությունում ասվում է, որ տեղի ունեցածի հետ կապված հանդիպում է կայացել, որտեղ նշվել է, որ կոնֆլիկտը տեղի է ունեցել կենցաղային հողի վրա:

Նշենք, որ այսօր՝ հուլիսի 22-ին Վրաստանի պատրիարքությունում տեղի է ունեցել հանդիպում Վրաստանի պատրիարքության արտաքին գործերի բաժնի պետ, Ծաիշի եւ Զուգդիդիի միտրոպոլիտ Գերասիմի եւ Հայ առաքելական եկեղեցու Վիրահայոց թեմի եպիսկոպոս Վազգեն Միրզախանյանի միջեւ:

«Կողմերը նշել են, որ այդ հակամարտությունը սկսվել է կենցաղային հողի վրա եւ չի կրում կրոնական եւ էթնիկ բնույթ, որի հետ համաձայն են բոլոր հասարակական ու իրավապաշտպան կազմակերպությունները»,-ասված է հայտարարությունում:

Միաժամանակ պատրիարքությունը նշում է, որ «առանձին կազմակերպություններ» անում են սխալ եւ անպատասխանատու հայտարարություններ: «Վրաց եկեղեցին դատապարտում է այդ միջադեպը եւ կողմերին հանդարտության ու խաղաղության կոչ է անում»,-ասված է հայտարարությունում:

Վրաստանի Հանրային պաշտպան Ուչա Նանուաշվիլին մեկնաբանել է հուլիսի 19-ին Թբիլիսիի Հավլաբար թաղամասի հայկական Սուրբ Էջմիածին եկեղեցու մոտ տեղի ունեցած միջադեպը եւ պահանջել փոխել գործի որակավորումը:

«Այս գործը պետք է վերաորակավորվի: Լրատվամիջոցները տեղեկություն տարածեցին այն մասին, որ հետաքննությունն անցկացվում է Վրաստանի Քրեական օրենսգրքի 125 հոդվածի համապատասխան (ծեծ): Սակայն Վրաստանի Հանրային պաշտպանի գրասենյակի ներկայացուցիչների անցկացրած հարցումներից եւ միջադեպն արձանագրած տեսանյութերի ուսումնասիրությունից հետո հաստատվում է, որ կարող է լինել խուլիգանություն, խմբակային բռնության կազմակերպում, առողջությանը վնաս հասցնել:

Միաժամանակ, Վրաստանի իրավապահ մարմինները պետք է խորը եւ մանրակրկիտ հետաքննեն գործի բոլոր հանգամանքները, այդ թվում՝ այնպիսիք, որոնք կարող են մատնանշել էթնիկ հողի վրա կատարված հանցագործության հանգամանքը»,- Վրաստանի Հանրային պաշտպանի խոսքերն է մեջբերում Գրուզիա Online-ը:

Հայ առաքելական եկեղեցու Վիրահայոց թեմի իրավական հարցերով և համագործակցության բաժնի տնօրեն Լևոն Իսախանյանը ՍիվիլՆեթի հետ զրույցում պնդում է, որ հուլիսի 19-ին Թբիլիսիի Սուրբ Էջմիածին եկեղեցու բակում տեղի ունեցած միջադեպն ունի ազգային-կրոնական շարժառիթներ։ Իսախանյանը բախման արդյունքում տուժած քաղաքացիներից է:

Հուլիսի 19-ին, երեկոյան Թբիլիսիի Սուրբ Էջմիածին եկեղեցու բակում, ազգային և կրոնական ատելությամբ դրդված մի խումբ վրացիներ (մոտ 50 հոգի), իրականացրել են ծրագրված հարձակում Թբիլիսիի Սուրբ Էջմիածին եկեղեցու հոգևոր դասի, թեմի պաշտոնեության և հավատացյալների վրա:

Հարձակման ընթացքում տուժել են ինչպես հոգեւորականները, այնպես էլ եկեղեցու հավատացյալները: Հարձակման պատճառով մարմնական վնասվածքներ են ստացել եկեղեցու հոգևորականները եւ Առաջնորդարանի աշխատակիցները:

Սամցխե-Ջավախքի եւ Քվեմո-Քարթլիի Հայկական Հասարակական Կազմակերպությունների Խորհուրդը դատապարտում է կատարվածը եւ պահանջում է Վրաստանի իշխանություններից օրենքի ողջ խստությամբ պատժել հայ առաքելական եկեղեցու վրա հարձակված հանցագործներին և տեղի ունեցածի առիթով հանդես գալ պաշտոնական հայտարարությամբ:

Սամցխե-Ջավախք եւ Քվեմո-Քարթլի տարածաշրջանների հայ հասարակությունը խորապես մտահոգված և վրդովված է տեղի ունեցածով, քանզի բոլորը քաջ գիտակցում են, որ տվյալ հարձակումը տեղի է ունեցել կրոնական և ազգային ատելության հողի վրա, ինչի սերմերը ցավոք վաղուց արդեն սերմանվում են վրաց հասարակության մեջ:

Այն ինչ տեղի է ունեցել Թբիլիսիի Սբ. Էջմիածին եկեղեցու բակում քայլ է ուղղված մեր երկրի Եվրոմիությանն անդամակցությ... »»»

Հայ Առաքելական եկեղեցու Վիրահայոց թեմը համաձայն չէ հայկական Սուրբ Էջմիածին եկեղեցու մոտ տեղի ունեցած միջադեպի առնչությամբ Վրաստանի ՆԳՆ գնահատականի հետ եւ ձգտելու է հասնել մանրակրկիտ հետաքննության եւ գործի համարժեք որակավորման: Այս մասին հայտարարել է Վիրահայոց թեմի մամուլի խոսնակ Սուսաննա Խաչատրյանը:

«Մենք համաձայն չենք, որ այդ սովորական խուլիգանություն է, եւ հետաքննություն ենք պահանջելու»,- Խաչատրյանի խոսքերն է մեջբերում Новости-Грузия-ն:

Նշենք, որ Վրաստանի ՆԳՆ-ն հայտարարել է, որ միջադեպն ազգային բնույթ չի կրել եւ տեղի է ունեցել կենցաղային հողի վրա: Քրեական գործ է հարուցվել 125 հոդվածով (ծեծկռտուք):

Թեմի իրավաբան Լեւոն Իսախանյանը նշել է, որ Վիրահայոց թեմը ՆԳՆ-ից միջադեպին արձագանքելու վերաբերյալ պաշտոնական ծանուցում դեռեւս չի ստացել: Նրա խոսքով, միջադեպի արդյունքում հայկական եկեղեցու հինգ հոգեւորական է տուժել:

«Մինչ այս եզակի դեպքեր են եղել, երբ կարելի էր խոսել ազգային կամ կրոնական հիմքով վիրավորանքի մասին: Այն, ինչ տեղի ունեցավ, նման ծավալով առաջին միջադեպն էր: Կարեւորը՝ անել ամեն ինչ, որպեսզի նման բան այլեւս չկրկնվի»,- ասաց Իսախանյանը:

Վրաստանի ներքին գործերի նախարարությունում այն կարծիքին են, որ Թբիլիսիի Սբ. Էջմիածին հայկական եկեղեցու մոտ տեղի ունեցած միջադեպը միջէթնիկ բնույթ չէր կրում, տեղեկացնում Է «Արմենպրես»-ը:

«Միջադեպը միջէթնիկական բնույթ չէր կրում: Դիմակայությունը տեղի է ունեցել փողոցում, ավտոմեքենայի կայանման պատճառով: Հետաքննությունը վարում են 125-րդ հոդվածով (հարվածներ հասցնելը)»,- «Նովոստի Գրուզիա»-ին հայտնել է գերատեսչության ներկայացուցիչը:

Վիրահայոց Թեմի ներկայացրած տեղեկատվության համաձայն, սույն թվականի հուլիսի 19-ին, Թբիլիսիում, ծայրահեղ ազգայնական տրամադրվածությամբ շուրջ 50 անձանց կողմից ոտնձգություն է կատարվել Հավլաբարի Սբ Էջմիածին եկեղեցու նկատմամբ, որի ընթացքին անարգալից ու հայհոյական արտահայտությունների ուղեկցմամբ ծեծի են ենթարկվել եկեղեցու սպասավոր Տ. Մանուկ քահանա Զեյնալյանը, թեմի պաշտոնյաներ և այդ պահին եկեղեցում գտնվող հայ հավատացյալներ: Այս մասին տեղեկացնում է Մայր աթոռ Սբ Էջմիածնի տեղեկատվական համակարգը։

Մայր աթոռ Սուրբ Էջմիածինը իր խորը մտահոգությունն է հայտնում կատարվածի առնչությամբ և դատապարտում ազգային թշնամանք և կրոնական անհանդուրժողականություն հրահրող այս գործողությունը: Սադրիչ սույն ոտնձգությունը ցավալի հետևանքն է վերջին տարիներին Վրաստանում տարբեր կազմակերպությունների ու անհատների` այդ թվում վրաց որոշ հոգևորականների կողմից տարածվող հակահայկական տրամադրությունների:

Ծայրահեղական նման դրսևորումները անհարիր են հայ և վրաց ժողովուրդների բարեկամական հարաբերությունների ոգուն, որը պատմական մեր ընդհանուր անցյալի թանկ ձեռքբերումներից է:

Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի ակնկալությունն է, որ Վրաստանի իշխանությունները պատասխանատվության ենթարկեն եկեղեցու հանդեպ ոտնձգություն կատարա... »»»